بررسی لوگوس/کلمه در مجادله‌های کلامی مسیحیان و مسلمانان در سده های نخستین قمری

Authors

منصور معتمدی دانشگاه فردوسی مشهد،استادیار

ولی عبدی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران،دانشجوی دکتری

Abstract:

«لوگوس» (Logos) درازنای تاریخ در فرهنگها و مکتبهای فلسفی و برخی از دینها از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. این مفهوم در فلسفه‌ی یونان باستان، یهودیت و مسیحیت به گونه‌ای برجسته به چشم می‌خورد. در مسیحیت، عیسی(ع) با «لوگوس» یکی گرفته شده، از سوی دیگر، در اسلام (در قرآن) نیز عیسی کلمه‌ی خداوند نامیده شده است. این مسأله همواره در روابط مسیحیان و مسلمانان به‌ویژه در مجادله‌های کلامی مناقشه‌برانگیز بوده است؛ چرا که از یک سو بزرگان مسیحیت شرقی مثل یوحنای دمشقی باور داشتند که کلمه نامیده شدن عیسی(ع) در قرآن همچون لوگوس بودن وی در انجیل یوحنا، دال بر ازلی و الوهی بودن او است. از سوی دیگر، متکلمان مسلمان همواره با تأکید بر قرآن، کلمه را به معنای «کن» قلمداد و هرگونه الوهیت و ازلیت را از وی سلب می-کردند. همین فرآیند تا سده‌های بعدی نیز ادامه یافت، به گونه‌ای که قاضی عبدالجبار معتزلی در سده‌ی پنجم قمری، همان دیدگاه پیشین قبلی را درباره ی «کلمه» برگرفته است. افزون‌بر این، درباب کلمه نامیده شدن عیسی در قرآن از دیرباز میان پژوهشگران جای گفتگو بوده است. برخی پژوهشگران آن را همانند باور نسطوریان درباره ی لوگوس و حتی برگرفته از نسطوریه دانسته‌اند و برخی دیگر آن را مانند باور ابیونی‌ها قلمداد کرده اند. اما با بررسی منابع و مجادله‌های معتبر سده‌های نخستین قمری چنین برمی آید که کلمه در آیه‌های مسیح-شناختی، بدون هیچ قصد و غرضی به کار رفته است و به دیگر سخن، برگرفته از نسطوریه نیست.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی لوگوس/کلمه در مجادله های کلامی مسیحیان و مسلمانان در سده های نخستین قمری

«لوگوس» (logos) درازنای تاریخ در فرهنگها و مکتبهای فلسفی و برخی از دینها از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. این مفهوم در فلسفه ی یونان باستان، یهودیت و مسیحیت به گونه ای برجسته به چشم می خورد. در مسیحیت، عیسی(ع) با «لوگوس» یکی گرفته شده، از سوی دیگر، در اسلام (در قرآن) نیز عیسی کلمه ی خداوند نامیده شده است. این مسأله همواره در روابط مسیحیان و مسلمانان به ویژه در مجادله های کلامی مناقشه برانگیز ...

full text

مناسبات فرهنگی مسلمانان و مسیحیان در سده نخستین هجری

پژوهش حاضر به بررسی تعامل فرهنگی مسلمانان و مسیحیان در یک سده اوّل هجری می پردازد. مراد از مناسبات فرهنگی در این پایان نامه اعم از هر گونه گفت وگو، مناظره، مجادله و مکاتبه است. در سال ششم هجرت، اسلام بیش تر بخش جزیر? العرب را زیر لوای توحید و تعالیم اجتماعی و اخلاقی خود قرار داد و موقعیت لازم فراهم آمد؛ تا این فرهنگ ناب، به سایر ملل جهان نیز عرضه شود. به محض ارسال رساله پیامبر اسلام(ص) به امپر...

دریانوردی مسلمانان در سده های نخستین اسلامی 2

دریانوردی و کشتیرانی قرن ها مورد توجه مسلمانان بود . ایشان برای پرداختن بهدریانوردی اهداف و انگیزه های خاصی داشتند و این اهداف و انگیزه ها را بایدعوامل اصلی رونق کشتیرانی در تمدن اسلامی در شمار آورد . دریانوردی بااهداف نظامی، به منظور تصرف سرزمین های مختلف و الحاق آن ها به قلمروحکومت اسلامی از اولین دهه های ظهور اسلام آغاز شد و قرن ها به صورت جدیادامه یافت . دریانوردی تجاری نیز به منظور حمل و ن...

full text